De redactie van De Gids heeft zich de vraag gesteld of er een taal is om de eenzaamheid van wie ‘waanzinnig’ wordt genoemd te doorbreken. ‘Waanzin’ is een veelomvattend begrip. Voor dit nummer vatten we het op als de toestand waarin iemand terechtkomt die geen gebruikelijke manier kan vinden om met anderen te communiceren over zijn of haar ervaringen. Het gaat ons, zoals psychiater Jim van Os (medewerker aan dit nummer) het verwoordt, om de toestand waarin mensen — door de bril van eigen emoties — de wereld zo radicaal anders ervaren, dat ze er niet over spreken kunnen.

Met een themanummer — dat in samenwerking met Utrecht ums tot stand kwam — en een thema-avond op 5 november 2025 in Pakhuis de Zwijger, waarop 

Claire-Louise Bennett de Gidslezing zal geven, onderzoeken we hoe we die kloof kunnen overbruggen, en welke rol literatuur daarin kan spelen. De vragen die daarbij worden gesteld, zijn: Hoe met de ander te communiceren en de ander uit zijn isolement te halen? In hoeverre kunnen de kunsten daarbij van nut zijn? Is er een nieuwe taal denkbaar om waanzin te laten ‘spreken’? Heeft waanzin een eigen ritme, een eigen klank? Waarin ligt de verwantschap tussen de kunsten en waan-

zinervaringen? Kunnen waanzinervaringen vruchtbaar zijn voor de kunsten, en wat leren die waanzinervaringen ons over ons bewustzijn en over wie we zijn?

Maria Barnas, Robin van den Maagdenberg (gastredacteur), Edzard Mik en Dirk van Weelden namens de redactie van De Gids