Het was een veel gehoorde klacht de afgelopen jaren: Nederland is te veel naar binnen gekeerd en alleen nog met zichzelf bezig. Een land verschanst achter de dijken. In deze Gids is een krachtig tegengeluid gemobiliseerd – lees om te beginnen de hartekreet van Adriaan van Dis waarmee dit nummer opent: ‘Europa is voor mij een noodzaak geworden. Wanneer kan ik mijn paspoort ophalen?’

Kosmopolitisme, dat oude maar nog altijd actuele ideaal, dat antidotum tegen nationalisme, provincialisme en angstige benepenheid, krijgt in deze Gids een warm onthaal. Niet als hoogdravende filosofie van naïeve idealisten of als het intellectuele speeltje van hippe yuppen en internationale jetset, maar als een pragmatische leiddraad voor een levenshouding in een wereld waarin we hoe dan ook tot elkaar veroordeeld zijn. ‘Luxe of noodzaak’, luidt de titel van de bijdrage van Merlijn Olnon over het oude Izmir en het huidige Amsterdam. Hij laat over zijn antwoord geen misverstand bestaan, en vindt daarbij de andere auteurs aan zijn zijde. Het wereldburgerschap is in dit nummer van De Gids vooral een praktisch ideaal, waaraan ook economisch voordeel is verbonden.

Al is de campagne ‘Nederland leest’ alweer ten einde, voor een nieuwe interpretatie van Hermans’ De donkere kamer van Damokles is het nooit te laat. Wilbert Smulders laat nogmaals zijn licht schijnen over deze roman en komt tot nieuwe conclusies. Voor de liefhebbers van literatuur verder ook aandacht voor twee markante schrijvers die ons dit jaar zijn ontvallen.

Op het wereldwijde web zijn wij intussen verhuisd naar een ander adres. Voortaan kunt u ons vinden op de-gids.nl. De vernieuwde en verbeterde site bevat nieuws, recente bijdragen en een aparte internet-_Gids_ met eigen rubrieken, poëzie en pareltjes uit het Gids-archief.

Namens de Gids-redactie,
ANNET MOOIJ