Guido van der Werve

Ook wanneer het hart nog warm van de componist
die bang was om levend te worden begraven
van het lichaam wordt gescheiden
en van Parijs onder de rokken van zijn zus Ludwíka
naar Polen wordt gesmokkeld

maak kabaal.

Mijn lichaam herinnert zich heimwee dat het oefende
met nocturnes en mazurka’s
een wals! mijn Poolse oma
die ik afraffel op mijn bovenbenen
om de tijd op te jagen.

De mazurka kent een trage en een snelle vorm
en wordt gedanst door minstens vier koppels.

1 het hart en het lichaam kalm
2 onrust en de rivier opgejaagd
3 de oorlog en het moederland snel snel
4 ik en –

Polen? Het land waar ik nooit ben geweest.
Maar hoe benader je een land smoesjes en daarbij:
ik heb geen piano meer omdat ik wantrouw
waar dat gevaarte uit voortkomt
en waarom ik er ooit aan begon.

Hoe duur is een piano
voor dat bedrag kan ik naar Polen heen en weer heen!

Chopin droeg aarde bij zich uit Želazowa Wola.

Guido van der Werve

*

Hak een piano in blokjes ter grootte van flinke dobbelstenen.
Maak twee koffers waar de pianostenen in passen.
Reis er mee naar Katowice
de stad van de moeders van de moeders
en rammel ermee op een plein.
Maak alle mijnwerkers wakker en omhels ze als familieleden.
Dobbel.
Na zdrowie!

Wek familieleden uit de mijn waarin ze levend zijn begraven.
Blaas zwarte wolken gruis op hun trombones en trompetten
en marcheer achter de gebutste blazers aan. Laat het klinken
als botten of een woedende rivier met rotsen.

Laat één koffer achter in Katowice.

Maak kabaal.

Noem het een eerbetoon aan de kunstenaar
die plannen tenminste uitvoert. Niet bang is voor uitputting
of overdrijving. Aarde meeneemt uit Želazowa Wola.

Niet bang lijkt als hij met een brandende rug een sloot in springt
of zich aan een kraan boven zijn geboortehuis laat hijsen.
Engelachtig als het niet zo doods was hoe hij daar hangt.
Bungelt en stijgt.

Hij verbindt het hart met het lichaam van Chopin
door de gehele weg van Warschau naar Parijs
rennend zwemmend fietsend af te leggen.
Hij legt aarde op zijn graf.

In de Wisła breed soms als een zee is hij
een hart in een jampot gevuld met cognac
onder de rokken van Ludwika
klotsend tegen de rand

en hij speelt schaamteloos op een vleugel
en hij speelt schaamteloos
en hij speelt en hij

verenigt langzame en snelle rivieren in dit hart
dat met wisselende snelheid
de rivier afzakt.

Guido van der Werve

*

Maak kabaal.

Zoals de moeders van de moeders
die het oneens zijn of je thuis kunt komen
en wat het verschil is tussen in en na de dood.

Of je thuis kunt komen.

Stills uit: Nummer veertien, home, 54’00”, 4k video, camera Ben Geraerts, 2012 van Guido van der Werve. Deze film is tot en met 4 mei te zien in GRIMM, Keizersgracht 241 in Amsterdam.

Maria Barnas (1973) is dichter en beeldend kunstenaar. Haar meest recente dichtbundel is Diamant zonder r. Ze schreef 'Uit ons bestaan' bij de tentoonstelling slice of life with swallowed spiral (2023) van Eva Spierenburg in Drawing Centre Diepenheim.


Meer van deze auteur