Hoe artificieel grenzen zijn, laat de veranderlijkheid ervan zien. De grenzen van Duitsland zijn een sprekend voorbeeld. In de negentiende eeuw heeft Duitsland zichzelf uitgevonden als natiestaat, in twee opeenvolgende wereldoorlogen is Duitsland alle grenzen te buiten gegaan, vervolgens werd het land gescheiden door de grens der grenzen, en de laatste grens die geslecht werd, was dan ook die tussen Oost- en West-Duitsland.

Daarmee houdt het verhaal van de Duitse grenzen niet op. Die liggen nu ook om Europa; als rijkste en dus machtigste land van de Europese Unie bepaalt Duitsland in belangrijke mate de doorlaatbaarheid ervan. Tegelijk is Duitsland zelf een grens, een uitgestrekt grensgebied waar de overgang van West- naar Oost-Europa zich voltrekt.

De Gids sluit aan bij het thema ‘Duitsland’ van de aanstaande Boekenweek. De in het themagedeelte ‘Grensland Duitsland’ opgenomen verhalen, essays en gedichten gaan over de grenzen van Duitsland en de grenzen ín Duitsland. Evengoed komen grensoverschrijdingen aan de orde: grensoverschrijdingen van Nederland naar Duitsland en grensoverschrijdingen die hebben plaatsgevonden in de recente Duitse geschiedenis.

Waarom trekken we grenzen? Hebben we ze nodig, of zouden we het ook zonder kunnen stellen? Welke grenzen vallen er te onderscheiden en wat brengen ze teweeg, wat dóén ze met ons?

Hans Maarten van den Brink, Adriaan van Veldhuizen, Niña Weijers en Edzard Mik, namens de redactie.