Op weg naar het atelier van Beuys in het Kurhaus Museum Kleve.

We kunnen nog naar binnen, zegt hij. Pollen bewolken de lucht, de bus stopt aan de rand van Krefeld. Ze stappen uit. Zij voorzichtig. Hij springt van tree in berm. Ze weet dat hij haar in Beuys’ landschap snel vergeet.

Ruimte tussen dingen is wat ons naar lege hoeken drijft.

Duivenvleugels wieken in Duitse lucht. Hij wijst.
Daar vliegt moeder.
Ja.

Weten vogels iets van luchtruimgrenzen?
Ze lacht.

Monter klinken.
‘Kom, we hebben een uur voor ze sluiten.’
We passeren zo zijn ouderlijk huis, zegt ze.
Ach.

Je wist dat zijn vader teleurgesteld in hem was?

Uit haar schortzak vist ze een opgevouwen papiertje.
Fettstuhl muss man bauen.
Het staat er echt.
Zijn plan voor als hij straks de foto’s moet uitleggen. Een houvast.
Wacht.
Ze leest voor, hij luistert even.
Stop maar. Ik haal Beuys weg uit Beuys’ ruimte, zegt hij.
Stilte van lege resten, de stem van overblijvers.

Samen de smalle treden op van het museum.

Het atelier ligt aan de straatkant. Buiten is een busje tot staan gekomen. Een laaddeur opent.
Nu wacht hij op haar.

Het eerste atelier van Joseph B., wijst hij, het tweede, aan de Drakeplatz, was tevens woning. De kachel kleurde muren rond de pijp naar het diepste zwart.
Ja.
De kosmos is zijn denken.
Energieplan.

De telefoon, een oudje. In de hoorn rust residu van conversaties – intieme, familiale, professionele.
Het snoer uitrekkend zie je Beuys, pratend, discussiërend door de kamer.

Eva rokend.

Beuys verdwijnend um die Ecke.