(TASTZIN) Op de tast begonnen. Bekleed met huid.

Hij luistert niet en pakt een stuk rottende pup op, voelt het uiteenvallen. Ik roep: ‘Nee!’ Ik ren naar hem toe en dwing hem de pup in de doos te laten vallen. ‘Kijk, nu is je hand vies.’ Hij kijkt dommig en veegt zijn hand af aan zijn shirt. ‘Niet doen, je had je hand moeten wassen, nu mag je je shirt ook niet meer aanraken of iets eten tot je thuis in bad gaat en alle kleding in de was doet, dode dieren hebben gevaarlijke bacteriën in zich!’

Prikkels. Bewustzijn van dingen buiten het lichaam en van het lichaam zelf. Passief of actief met een variërende tweepuntsdrempel – de minimale afstand tussen twee aanrakingen op de huid om ze als verschillende punten te ervaren –, tactiele ruimtelijke scherpte.

De aanraking van de steen der wijzen verandert ijzer in goud. Vertel, welke aanraking is dat?

Een vraag kan niet worden aangeraakt.

(NOCICEPTIE) Is pijn een onderdeel van aanraking?

Geef een tik op je hand en concentreer je op de plek. Hoe lang blijf je het voelen?

(TIJDSZIN) Wanneer heeft u voor het laatst uw huisarts gezien? Hoe lang moest u wachten bij de dokter? Welke gebeurtenissen speelden gelijktijdig eind mei?

(TASTZIN) Aangeraakt door herfst vallen de haren uit, het uiterlijk is oud.

Een aanraking kan niet uitsluitend met de huid worden geassocieerd. Onder de noemer tast worden acht aparte zintuigen geschaard. Via de huid lopen de gescheiden zenuwkanalen voor: aanraking, jeuk, temperatuur, rek, lichte druk, diepe druk, haarbewegingen en vibratie.

Diepetsen en plaatdruk op eurobiljetten herkenbaar op de tast. Soms minder voelbaar door hypo-esthesie, een bijwerking van Atriance.

Belangrijk: Het is mogelijk het begin van tijd te herinneren. Zij moet dat doen. Dat ze iets verloren is en dat in het leven koppelt aan iets tastbaars – bijv. afwezige vader of mishandeling of verlies van cultuur door overheersers – terwijl het om iets ontastbaars gaat. Als ze terugdenkt zal dat duidelijk worden.

Er is beweging nodig om te voelen. Verkennende bewegingen van het lichaam in de ruimte. Of onvrijwillige ervaringen door objecten of lichamen tegen het stilstaande lichaam. Onterecht overschaduwd door de visus – we beseffen niet dat tactiele feedback onze motor is.

‘Ik tast je wat af, vind je toch niet erg, wel?’

(THERMOCEPTIE) Warmte op de huid en endogene warmte via aparte systemen.

Roltrap naar boven
Het blijkt een klein vierkant platform dat naar boven stijgt
Instabiel omhoog vliegt
Ik heb een tas in mijn hand
Hurk omlaag, hou de rand vast, hoop dat ik snel aankom
Boven kom ik niet aan midden in de stad waar ik moet zijn maar op het strand
Prachtig wit, warme zon op mijn gezicht
Ik loop naar de zee, wil de temperatuur voelen van het water
Een jongen zegt: hier is warm water
Ik zie dat hij een plas heeft gecreëerd met stilstaand zeewater
Jammer, ik heb geen zwemkleding maar ik kom wel terug
Het is zo mooi hier
Als ik het zeewater met mijn voeten aanraak blijkt het koel maar te doen
Ik zal Sasha en de rest vertellen dat we naar het strand moeten hier

(NOCICEPTIE) Is het voorspelbaar dat hij je pijn doet? Is er een causaal verband als jij vervolgens mij pijn doet? Is dit determinisme?

Onderste helft van gezicht draait met de klok mee.

Waar voelt u het? Kunt u het beschrijven? We hebben deze enquête geanalyseerd omdat pijn de fysiologie beïnvloedt. Invloed van gedachten over pijn.

Chronische pijn zonder pijnstimulus, door sensitisatie van het pijnsysteem wordt aanraken, bewegen of een spontane gebeurtenis pijnlijk. (Iets anders dan fantoompijn.)

(PROPRIOCEPTIE) Bewustzijn van de locatie en oriëntatie van ons eigen lichaam.

Niet alleen het hier en nu verloren maar we willen er ook niet meer zijn. Onze zintuigen zijn gericht op het hier en nu, wij richten ons liever op verhalen erover.

(VISUS) Als je luistert met je oog zijn alle ervaringen en mentale activiteiten geconcentreerd in één daad van pure cognitie.

Twee zintuigen: kleur en helderheid. Kegels onderscheiden rood, geel en blauw; staven detecteren licht.

Je moet de breuk zien te vinden.
Je ziet je inkomsten slinken.
Zag je dit aankomen?
Laat je handen zien.
Ik zal haar nooit meer zien.

In een appartement, blind. We kunnen de ander alleen zien via onze iPhone. Eén blinde man is erg vervelend. Ik zet mijn wifi uit. Opruimen, rondlopen. Ik kan weer zien. Op de fiets naar een voorspeller. De stad is druk; veel hindernissen.

(GEHOOR) Geluid is ruimte innemen.
Niet alles is het horen waard.

Is een geluid een entiteit? Een evenement? Waar gaat geluid heen? Een combinatie van geluiden is een dweilorkest.

Geluid door een muur heen. Een hond blaft in de verte. Een ontploffing onder water. Als ik jouw stem hoor weet ik meteen dat jij het bent.

Er zijn geluiden die wij niet meer kunnen horen.

(REUKZIN) Je hebt het eerder geroken maar je weet niet wat of waar.

Er werd ontdekt dat de mens een biljoen geuren kan onderscheiden. Verminderde reukzin tijdens een depressie. Het eten smaakt niet meer.

<Geur en geheugen> Stel je voor:

Je schenkt een glas rode wijn in en steekt je neus er diep in.

Je ziet een lavendelstruik, breekt zo’n dieppaars topje af, wrijft het tussen je vingers en ruikt daaraan.

Het is lente en je gaat liggen in pas gemaaid gras. Je staat op. Je vader staat achter je. Je draait je niet om.

Ook het gras ruikt de moleculen vrijgekomen bij de beschadiging van het gras.

(GEHOOR) Het oog bepaalt waar het naar kijkt maar de oren staan open. Geluid is invasief en intiem, moeilijk aan te ontsnappen. Oren groeien je hele leven door.

Horen en luisteren.

(SMAAKZIN) Beïnvloed door vertrouwdheid. Vijf verschillende receptoren.

(VISUS) Blindheid verbetert je taalvaardigheid.

‘Moet je die bebloede en ondergescheten onderbroek zien.’

(EVENWICHTSZIN) Van hier naar daar lopen. Stilstaan.

Haal diep adem door je oren.

Boven en onder, links en rechts. Houd je evenwicht, voel de versnelling en richtingsverandering. Zwaartekracht wijst ons naar het midden van de aarde.

(REUKZIN) Kaasjes eten in auto. Verschillende schimmelkazen. Geur overheersend. Voorlopig hoef ik geen kaas meer maar er is zoveel over.

(PROPRIOCEPTIE) Door dementie niet weten waar je ledematen zich bevinden, hoeveel afstand je hebt tot de tafel, hoe hoog je je voeten moet tillen bij de trap.

De schaatsen horen bij het lichaam van de schaatser, het ijs soms ook, het racket is een onderdeel van de tennisser, verlenging van proprioceptie.

(GEHOOR) Een lied herinnert je aan een bepaalde periode, scène of relatie. Vergeet het verhaal, wat hoor je nu echt?

(CHEMORECEPTIE) Giftige stoffen gedetecteerd in je lichaam zorgen voor misselijkheid en overgeven. Of je nu zwanger bent of een chemokuur krijgt.

Receptoren detecteren zuurstofniveaus in bepaalde bloedvaten: kun je ademen?

Men moet binnen zeven ademhalingen beslissingen nemen.

(MAGNETOCEPTIE) Zijn ogen kijken naar het zuidoosten, maar zijn gemoed ligt in het noordwesten.

Vooral vogels, maar ook bijen, walvissen en schildpadden navigeren via het magnetische veld van de aarde. Ook jij hebt beschikking tot dat kompas.

Zou het dan ook kunnen dat bliksem gevoeld kan worden in de hersenen?

(HONGER, AANDRANG, HOOFDPIJN) Introceptie is niet te compenseren met een ander zintuig.

Receptoren die rek detecteren zitten onder meer in de longen, blaas, maag en darmen. Een type rekreceptor zit in bloedvaten en kan hoofdpijn veroorzaken.

Door een genetisch defect voelde ze niet dat haar maag vol zat en kon ze oneindig dooreten. Op haar vierde zei ze: ‘Mijn buik liegt dat ik honger heb.’ Op haar zevende werd ze goed in het negeren van haar lichaam.

(NEOSENSORY) De armband zet geluid om in trillingen, haptische sensaties, de dove hoort op een nieuwe manier. Braille op je pols. Als je goed oplet voel je het woord. De armband kan ingesteld worden op ultraviolet of realtime beursgegevens en zo is een nieuw zintuig geboren.

(TIJDSZIN) Geheugen, concentratie en aandacht zijn betrokken. Wat staat er tussen mij en dit moment?

Hoe toevallig is tijd? Ik heb hier meer weggelaten dan inbegrepen. Is dit een déjà vu? Schrijf het woord deur 30 maal in 60 seconden voor een jamais vu.

Het blijkt dat 19-24-jarigen het passeren van 3 minuten met een nauwkeurigheid van 3 seconden kunnen inschatten, 60-80-jarigen schatten met dezelfde nauwkeurigheid in dat drie minuten voorbij is na 3 minuten en 40 seconden.

De wereld is niet de wereld van één persoon, maar de wereld van de wereld. Zoete dauw en tijdige regen zijn niet afhankelijk van één ding. De geboorte van het ontelbare aantal mensen heeft geen voorkeur voor één persoon.

Een reden dat de een de ander wordt

Misschien moeten we persoonlijker worden

Misschien moet je twee dingen tegelijk proberen

(GEVOEL VOOR HUMOR) Hoe belangrijk is het te weten wat na na komt?

Daar glijdt een man uit over een bananenschil en jij voelt het hier in mijn buik.

(MAGNETOCEPTIE) Zou bliksem dan gevoeld kunnen worden in de hersenen?

(NEOSENSORY) Was ze niet verkracht als ze dit nieuwe zintuig had?

(TIJDSZIN) Het enige zintuig dat niet op het hier en nu is gericht is tijdsgevoel.

(GEHOOR)

Asha Karami is arts en schrijver. Ze schreef de dichtbundel Godface

Meer van deze auteur