Lopende zaken 2020

Essay / 31.01.20

Eeuwig moment

Barbara Collé

Eeuwig moment is een video over de ervaring van het koud-warm kleurcontrast. Het koud-warm contrast is een van de zeven kleurcontrasten in de Kleurenleer van Bauhausleraar Johannes Itten (1888-1967). Oranjerood noemen we de warmste kleur en groenblauw de koelste. Deze twee uitersten kun je als harde tegengestelden tegenover elkaar zetten maar je kunt ze ook op een andere manier in een kunstwerk gebruiken waardoor er een unieke werking van de kleuren uitgaat. Dan worden kleuren die eigenlijk niets met elkaar te maken hebben, met elkaar verbonden. Je kunt kleurtrappen maken waar rood overloopt in roze, en vervolgens in paars en blauw en dan zonder te stoppen verglijdt in groenblauw. De kleuren vloeien in elkaar over waardoor je blik moeiteloos over de kleuren glijdt, zonder onderbreking. Het begin van de ene kleur of het einde van de andere kleur is niet meer te onderscheiden. Ze zijn één kleur geworden.

Wanneer in een kunstwerk de kleuren op deze manier worden ingezet, heeft dat invloed op onze ervaring van tijd. Net als de kleuren die glijden en onafscheidelijk in elkaar overvloeien, tikt ook de tijd niet langer de seconden af, maar stroomt zonder markering, zonder begin of eind. In dit oneindig eeuwige moment, kom je in een persoonlijke tijd terecht.

Johannes Itten, Kunst der Farbe, 1961.

In het videowerk Eeuwig moment worden de in elkaar stromende kleuren verbonden met wat in de filosofie ook wel het Kairotisch moment wordt genoemd. Laat je je meevoeren door de onafgebroken stroom, dan kan het zijn dat je ongemerkt opeens daar bent waar de kleuren en de tijd één zijn.

Nalini Malani - Utopia 1969-76. Permanente opstelling collectie Stedelijk Museum Amsterdam 2018.

In het videowerk combineert Barbara Collé eigen beelden met een rijke verzameling aan beeldcitaten en found footage uit tv-commercials. Ook komen het videowerk Utopia van kunstenaar Nalini Malani en het videowerk Köln Waves/Blues van Seth Price aan bod.

Seth Price - Köln Waves/Blues (2005/2008). Social Synthetic Stedelijk Museum Amsterdam 2017.

Barbara Collé onderzoekt als beeldend kunstenaar en filosoof onze ervaring van kleur. In samenwerking met het Bauhaus-Archiv in Berlijn, maakte zij het kunstenaarsboek De kleurenthriller. Voor verschillende tijdschriften en musea schrijft zij over de ervaring van kleurcontrasten in (video)kunst en film. Momenteel werkt zij aan de essaybundel De retorica van kleuren.

Meer van deze auteur