On Writing Fish, pigment en caseïne-bindmiddel op latexverf, 2022

Job Wouters

Beeldend kunstenaar Job Wouters schildert letters in de vorm van vissen en andere levende wezens. Hij ‘schrijft’ net als graffitikunstenaars zijn hoogstpersoonlijke beestenschrift uit de losse hand. Zelf noemt hij dit ‘figuratief schrijven’.

Lettervormen die betekenis halen uit de handeling van het schrijftekenen zelf – in plaats van uit gerepresenteerde klanken, woorden of dingen – worden asemisch genoemd. Elke eigenaardigheid in Wouters’ handbeweging vertaalt zich direct naar het unieke karakter van zijn dierenletter.

De muurvissen opgebouwd zien worden is een ellips zien veranderen van vissenei tot -lijf. De visvorm ontstond uit schrijfoefeningen op de muren van het atelier. Zichtbare evolutie. De trance van de schilderschrijver wanneer hij een wereld oproept: eerst een ‘pagina’ schilderen; daarop lichte lijntjes aanbrengen zoals in een schrijfschrift; dan de beeldtekst schrijven, een handeling die rijmt met de vroegste muurschilderingen in grotten, tienduizenden jaren geleden: dieren, handen, stippen. Die rituele symbolen zijn volgens mij evengoed resultaat van plezier en concentratie als een bezwering. Jobs vingerafdruk wordt een vissenoog.

Iedere diersoort ziet uiteenlopende werkelijkheden. Volgens mij betreden dieren vaak een wereld waarin alles betekenisvol is. Van die groene wereld krijgen jij en ik meestal slechts een schijfje te verwerken. Vingers die een vormwoord schrijven op de muur doen me denken aan het vissenbestaan, ouder dan het menselijke.

Wouters’ nieuwe beeldtaal van vermengde letters en afbeeldingen herinnert me aan de synesthetische ervaring van alle taal, een synesthesie die meer vermengt dan enkel zintuigen: klanken die betekenissen oproepen. Synesthesie heeft iets psychedelisch: hoor een plant; zie geluiden; wees de lach. Niets verwijst naar iets buiten zichzelf. Iedere liefdevolle handeling is de liefde zelf. Ik herinner me hoe het voelde een school vissen te zijn.

In zo’n wereld kunnen mensen niet langer dan een – weliswaar oneindig – ogenblik verblijven. Notoir onuitdrukbaar in alledaagse taal ademen deze vitale visletters voor mij zulke eenheid uit.

Dirk Vis (1981) is Gids-redacteur en studeerde ooit aan de Rietveld Academie af met bewegende gedichten voor op het scherm. Van Vis verschenen onlangs de roman Paren of de kunst van de slaapkamer en de antihandleiding voor artistiek onderzoek Research for People Who (Think They) Would Rather Create.


Meer van deze auteur

Job Wouters (1980) verwierf na zijn afstuderen in 2004 internationale faam als eigentijdse kalligraaf. Wouters werkt voor culturele en commerciële klanten aan een duizelingwekkende verscheidenheid aan typografische projecten. Onlangs ontwikkelden zijn handgeschilderde lettervormen zich in een meer figuratieve richting. Samen met collega Gijs Frieling werkt hij onder de naam FreelingWaters aan muurschilderingen en uitzinnig decoratieve antieke kasten (Instagram: 
 @freelingwaters).

Meer van deze auteur